همه چیز درباره سرسیلندر پیکان: عیب‌یابی، تعمیر و تعویض

پیکان، خودرویی که برای خیلی از ایرانی‌ها فقط یه ماشین نیست، بلکه یه تکه از خاطرات و تاریخه، هنوز هم تو خیابون‌های شهر و روستا دیده می‌شه. از پیکان سواری بگیر تا وانت و مدل‌های جوانان، این ماشین با همه سادگی‌اش، گاهی حسابی صاحبش رو به دردسر می‌ندازه، به‌خصوص اگه سرسیلندرش به مشکل بخوره. سرسیلندر یکی از مهم‌ترین قطعات موتور پیکانه که اگه خراب بشه، می‌تونه کل موتور رو از کار بندازه. تو این مقاله قراره یه راهنمای کامل و حسابی درباره خرید سرسیلندر پیکان بهت بدم؛ از اینکه اصلاً سرسیلندر چیه و چه کار می‌کنه، تا مشکلاتش، راه‌های عیب‌یابی، تعمیر، نگهداری و البته قیمت‌های مختلف سرسیلندر برای مدل‌های انژکتوری، کاربراتوری، وانت و برندهای معروف مثل تیون آپ و پیکاس و پارس و …. اگه پیکان داری یا عاشق تعمیر این ماشین نوستالژیک هستی، تا آخر این مقاله باهام بیا!

سرسیلندر (Cylinder Head) مثل یه درپوش محکم روی بلوک موتور پیکان قرار می‌گیره و قلب تپنده موتوره. این قطعه توی موتورهای پیکان (معمولاً 1600 سی‌سی یا مدل‌های انژکتوری 1700 سی‌سی) از جنس چدن یا آلومینیوم ساخته شده و چندتا کار کلیدی انجام می‌ده:

• محفظه احتراق: جایی که سوخت و هوا قاطی می‌شن و با جرقه شمع، انفجار اتفاق می‌افته تا موتور کار کنه.
• محل سوپاپ‌ها: سوپاپ‌های ورودی (برای ورود سوخت و هوا) و خروجی (برای خروج دود) توی سرسیلندرن.
• کانال‌های آب و روغن: سرسیلندر مسیرهایی برای گردش آب خنک‌کننده و روغن موتور داره تا موتور داغ نکنه و قطعاتش روان کار کنن.
• اتصال با واشر سرسیلندر: واشر سرسیلندر بین سرسیلندر و بلوک قرار می‌گیره و نمی‌ذاره آب، روغن یا گازهای احتراق نشت کنن.

پیکان به‌خاطر طراحی ساده موتورش (OHV یا سوپاپ بالای میل‌لنگ) سرسیلندری داره که پیچیدگی زیادی نداره، ولی خیلی حساسه. اگه سرسیلندر درست کار نکنه، ممکنه ماشینت وسط جاده خاموش بشه یا هزینه‌های سنگینی برای تعمیر رو دستت بذاره. سرسیلندرها برای مدل‌های مختلف پیکان (مثل سواری، وانت، روآ یا جوانان) ممکنه تفاوت‌های جزئی داشته باشن، ولی اصول کارشون یکیه.

سرسیلندرهای پیکان تو دو جنس اصلی تولید می‌شن:

چدنی: سرسیلندرهای چدنی قدیمی‌ترن و تو پیکان‌های اولیه (مثل دهه 40 و 50) استفاده می‌شدن. این مدل‌ها سنگین‌ترن و مقاومت خوبی در برابر حرارت دارن، ولی به‌خاطر وزن زیاد و انتقال حرارت کمتر، کم‌کم جای خودشون رو به مدل‌های آلومینیومی دادن. سرسیلندر چدنی هنوز تو بازار برای پیکان‌های قدیمی پیدا می‌شه، ولی کمتر توصیه می‌شه.

پیکان‌های قدیمی به‌خاطر سال‌ها کارکرد یا نگهداری نامناسب، معمولاً با مشکلات سرسیلندر دست‌وپنجه نرم می‌کنن. بیایم چندتا از شایع‌ترین مشکلات رو با هم ببینیم:

1. سوختن واشر سرسیلندر
   واشر سرسیلندر یه قطعه حیاتیه که اگه خراب بشه، حسابی دردسر درست می‌کنه.
   • علائم: دود سفید از اگزوز (یعنی آب وارد محفظه احتراق شده)، روغن شیری‌رنگ تو کارتل (مخلوط شدن آب و روغن)، کاهش آب رادیاتور یا داغ کردن موتور.
   • چرا اتفاق می‌افته؟: گرمای زیاد موتور، استفاده از واشر بی‌کیفیت یا سفت کردن نادرست پیچ‌های سرسیلندر.
   • راه‌حل: واشر رو سریع عوض کن و سرسیلندر رو چک کن که تاب برنداشته باشه.
2. ترک خوردن سرسیلندر
   ترک تو سرسیلندر معمولاً وقتی پیش میاد که موتور خیلی داغ کرده یا ضربه خورده (مثلاً تو تصادف).
   • علائم: نشت آب یا روغن، داغ کردن مداوم یا افت فشار احتراق.
   • چرا خطرناکه؟: ترک‌های بزرگ معمولاً قابل تعمیر نیستن و باید سرسیلندر عوض بشه.
3. خرابی سوپاپ‌ها یا کاسه‌نمد
   سوپاپ‌ها مدام باز و بسته می‌شن و اگه فرسوده بشن، موتور درست کار نمی‌کنه.
   • علائم: صدای تق‌تق، دود آبی از اگزوز (سوختن روغن) یا کاهش قدرت موتور.
   • علت: فرسودگی سوپاپ‌ها، گاید سوپاپ یا کاسه‌نمدهای قدیمی.
4. نشتی آب یا روغن
   اگه زیر ماشینت لکه‌های آب یا روغن می‌بینی، احتمالاً سرسیلندر یا واشرش مشکل داره.
   • علت: خرابی واشر، شل بودن پیچ‌ها یا آسیب به کانال‌های آب و روغن.
5. تاب برداشتن سرسیلندر
   گرمای زیاد می‌تونه سرسیلندر رو تاب بندازه و دیگه درست روی بلوک نچسبه.
   • علائم: نشت گازهای احتراق، داغ کردن موتور یا افت فشار سیلندرها.
   • راه‌حل: سرسیلندر رو برای تراشکاری ببر یا اگه خیلی آسیب دیده، عوضش کن.

سرسیلندر کامل روآ، آردی و پیکان ohv مارک پیکاس

سرسیلندر کامل پیکان و آردی و روآ تیون آپ

سرسیلندر کامل پیکان و روآ سال OHVG تیون آپ

سرسیلندر کامل پیکان پارس

سرسیلندر لخت روآ سال پیکان وانت آریسان OHVG – تیون آپ

سرسیلندر لخت (انژکتوری) OHV پژو روآ , پیکان بنزینی تیون آپ

انتخاب بهترین مارک سرسیلندر به نیازها و بودجه شما بستگی داره. چندتا از بهترین برندها عبارتند از:

• ایساکو: سرسیلندرهای ایساکو به‌خاطر کیفیت شرکتی و گارانتی 6 ماهه خیلی پرطرفدارن. مناسب برای پیکان وانت و روآ، با قیمت مناسب و دوام بالا.
• تیون‌آپ: این برند سرسیلندرهای آلومینیومی باکیفیت با گاید برنجی تولید می‌کنه که برای وانت‌های انژکتوری عالیه. گارانتی یک‌ساله و قیمت رقابتی داره.
• عظام: گزینه اقتصادی با کیفیت قابل قبول، مناسب برای مالکایی که دنبال هزینه کمترن.
• سانکس: یه برند دیگه با قیمت مناسب که کیفیت خوبی برای پیکان وانت داره.
• پارس: مخصوص پیکان روآ، با مقاومت بالا در برابر حرارت و دوام خوب.

توصیه: برای پیکان وانت انژکتوری، سرسیلندرهای آلومینیومی تیون‌آپ یا ایساکو به‌خاطر کیفیت و گارانتی بهترین انتخابن. برای مدل‌های قدیمی‌تر، عظام و پارس اصل هم گزینه‌های خوبی هستن.

برای تشخیص مشکلات سرسیلندر، چندتا روش ساده وجود داره که خودت می‌تونی امتحان کنی یا از یه مکانیک کمک بگیری:

1. بررسی ظاهری
   • سرسیلندر رو از نظر ترک، خوردگی یا نشتی چک کن.
   • واشر سرسیلندر رو نگاه کن؛ سوختگی یا پارگی با چشم دیده می‌شه.
   • پیچ‌های سرسیلندر رو بررسی کن که شل نباشن.
2. تست آب و روغن
   • اگه آب رادیاتور کم می‌شه یا روغن شیری شده، احتمالاً واشر سرسیلندر سوخته.
   • با دستگاه تست فشار رادیاتور می‌تونی نشتی سیستم خنک‌کننده رو پیدا کنی.
3. تست فشار سیلندر
   • با دستگاه کمپرسion، فشار هر سیلندر رو اندازه بگیر. فشار پایین یا نابرابر یعنی مشکل واشر یا سوپاپ.
4. بررسی دود اگزوز
   • دود سفید: نشت آب به محفظه احتراق.
   • دود آبی: سوختن روغن به‌خاطر خرابی کاسه‌نمد.
   • دود سیاه: مشکل تنظیم موتور یا سوپاپ‌های ورودی.
5. گوش دادن به صدا
   • صدای تق‌تق یا سوت می‌تونه نشون‌دهنده مشکل سوپاپ یا نشت گاز باشه.

برای عیب‌یابی دقیق، یه مکانیک باتجربه یا دستگاه آندوسکوپ می‌تونه کمک کنه داخل سرسیلندر رو خوب ببینید.

تعمیر یا تعویض سرسیلندر کار حساسیه و نیاز به ابزار و دقت داره. این مراحل کلی رو دنبال کن: ابزارهای مورد نیاز:

• آچار بکس و ترکمتر
• پیچ‌گوشتی و آچار آلن
• واشر سرسیلندر جدید (ترجیحاً عظام یا الرینگ)
• ابزار مخصوص سوپاپ (برای سرسیلندر کامل)
• مایع تمیزکننده و گریس

مراحل:

1. آماده‌سازی:
   • موتور رو خنک کن و باتری رو جدا کن.
   • آب رادیاتور و روغن موتور رو تخلیه کن.
2. باز کردن سرسیلندر:
   • منیفولد ورودی و خروجی، کاربراتور یا انژکتور و قطعات متصل رو جدا کن.
   • پیچ‌های سرسیلندر رو به ترتیب معکوس (از بیرون به داخل) باز کن.
   • سرسیلندر رو با احتیاط جدا کن.
3. بررسی و تعمیر:
   • سرسیلندر و بلوک رو از نظر تاب یا ترک چک کن.
   • اگه تاب برداشته، برای تراشکاری به کارگاه ببر.
   • سوپاپ‌ها و کاسه‌نمدهای فرسوده رو عوض کن.
4. نصب سرسیلندر جدید یا تعمیرشده:
   • واشر سرسیلندر جدید (مثل عظام یا الرینگ) رو درست جا بده.
   • سرسیلندر رو نصب کن و پیچ‌ها رو به ترتیب صحیح (از داخل به بیرون) با گشتاور استاندارد (70-80 نیوتن‌متر) سفت کن.
   • قطعات جدا شده رو دوباره نصب کن.
5. تست نهایی:
   • سیستم خنک‌کننده و روغن رو پر کن.
   • موتور رو روشن کن و مطمئن شو نشتی یا صدای غیرعادی نیست.

نکات مهم:

• از واشر سرسیلندر باکیفیت استفاده کن تا دوباره به مشکل نخوری.
• پیچ‌ها رو با ترکمتر سفت کن تا فشار یکنواخت باشه.
• اگه تجربه نداری، کار رو به یه مکانیک حرفه‌ای بسپار.

برای خرید سرسیلندر مناسب، این نکات رو در نظر بگیر:

1. تطابق با مدل خودرو: سرسیلندر انژکتوری برای پیکان روآ و وانت‌های جدیدتر مناسبه، ولی برای مدل‌های قدیمی‌تر باید سرسیلندر کاربراتوری بگیری.
2. جنس سرسیلندر: سرسیلندرهای آلومینیومی سبک‌تر و بهترن، ولی گرون‌ترن. سرسیلندرهای چدنی ارزون‌ترن، ولی برای ماشین‌های قدیمی مناسب‌ترن.
3. برند معتبر: برندهای ایساکو، تیون‌آپ، عظام و پارس اصل کیفیت خوبی دارن. از قطعات بدون برند یا خیلی ارزون پرهیز کن، چون ممکنه زود خراب بشن.
4. گارانتی: سرسیلندرهای ایساکو و تیون‌آپ معمولاً گارانتی 6 ماهه تا یک‌ساله دارن که خیالت رو راحت می‌کنه.

برای اینکه سرسیلندر پیکانت عمر طولانی داشته باشه، این کارها رو انجام بده:

1. چک مرتب سیستم خنک‌کننده: مطمئن شو رادیاتور، ترموستات و پمپ آب درست کار می‌کنن.
2. استفاده از مایع خنک‌کننده خوب: آب خالص باعث خوردگی می‌شه؛ از ضد یخ باکیفیت استفاده کن.
3. تعویض منظم روغن: روغن تمیز و باکیفیت از فرسودگی قطعات جلوگیری می‌کنه.
4. جلوگیری از داغ کردن: تو گرمای شدید، نذار موتور زیاد کار کنه.
5. بررسی دوره‌ای واشر: نشتی‌های کوچیک رو جدی بگیر و سریع درستشون کن.

1. قیمت سرسیلندر پیکان انژکتوری چقدره؟
   بسته به برند ، بین 3,500,000 تا 5,000,000 تومانه. برای قیمت دقیق، به سایت‌هایی مثل ترب یا ماشین ابزار
2. سرسیلندر کامل پیکان وانت چه فرقی با سرسیلندر لخت داره؟
   سرسیلندر کامل همراه با سوپاپ‌ها و قطعات جانبیه و آماده نصبه، ولی سرسیلندر لخت فقط خود بدنه‌ست و باید قطعاتش رو جداگونه بخری.
3. بهترین مارک سرسیلندر پیکان وانت کدومه؟
   ایساکو و تیون‌آپ به‌خاطر گارانتی و کیفیت بالا بهترینن. عظام هم برای بودجه‌های کمتر خوبه.
4. سرسیلندر چدنی بهتره یا آلومینیومی؟
   سرسیلندر آلومینیومی سبک‌تره و گرما رو بهتر دفع می‌کنه، ولی گرون‌تره. سرسیلندر چدنی برای پیکان‌های قدیمی مناسبه، ولی کمتر توصیه می‌شه.
5. از کجا سرسیلندر پیکان بخرم؟
   نمایندگی‌های ایساکو، فروشگاه‌های آنلاین مغازه‌های معتبر قطعات یدکی گزینه‌های خوبی هستن.